Chcesz wiedzieć: czym jest VPN? Do czego służy VPN, jak działa i dlaczego warto go używać? A dodatkowo: jaki wybrać, by odnieść realne korzyści? Zapraszamy do lektury zestawienia informacji na temat VPN oraz jego wpływu na bezpieczeństwo w sieci.
VPN – co to?
VPN to usługa służąca do szyfrowania wszystkich, przesyłanych przez Internet danych. VPN przekłada się więc na zwiększenie poziomu bezpieczeństwa w sieci oraz zapewnienie ochrony tożsamości użytkownika.
W jaki sposób to działa? Korzystając z Internetu za pośrednictwem VPN masz pewność, że cały Twój ruch w sieci przechodzi przez zdalny serwer VPN, a połączenie z nim skutkuje: zmianą Twojego adresu IP, a w następstwie szyfrowaniem wysyłanych i pobieranych przez Ciebie danych.
To nie Ty bezpośrednio łączysz się ze stroną lub usługą – robi to serwer VPN, za pośrednictwem którego surfujesz po Internecie. Nikt nie jest więc w stanie określić stron, które odwiedzasz, danych które pobierasz lub wysyłasz.
To znaczna ochrona – zwykle Twoją aktywność może sprawdzić każdy, kto ma dostęp do sieci, z którą się łączysz. Szczególnie niebezpieczne jest to w przypadku stron bez protokołu SSL – oprócz monitorowania aktywności można nawet modyfikować ruch i zmieniać zawartość stron, które odwiedzasz.
VPN – więcej prywatności
VPN i łączenie się z siecią przy jego pomocy to przede wszystkim zwiększony poziom bezpieczeństwa i prywatności. Szyfrowana transmisja danych sprawia, że nikt nie może sprawdzić co robisz w sieci. Kiedy go nie używasz, Twój dostawca Internetu może zweryfikować każde wysyłane przez Ciebie do sieci zapytanie.
Zgodnie z Prawem Telekomunikacyjnym przechowuje on tzw. logi przez 12 miesięcy, a także ma obowiązek udostępnić je, w razie potrzeby, uprawnionym podmiotom. Nie szyfrując połączenia, masz więc pewność, że zapisane w nich będą informacje na temat tego, jakie strony odwiedzasz, jakie pliki pobierasz lub wysyłasz, jakich są rozmiarów, kiedy to robisz, a także jaki jest Twój adres IP.
Niestety prócz uprawnionych organów, dostęp do Twojej aktywności bezprawnie mogą przejąć także inne, nielegalne podmioty. W grę wchodzi zarówno monitorowanie Twojego ruchu, ale także modyfikowanie go i manipulowanie nim – np. podmianę pobieranego oprogramowanie na to, zawirusowane.
Jeśli jednak korzystasz z VPN-a – nikt nie będzie wiedział o Twojej aktywności nic ponad to, że… z niego korzystasz.
VPN – korzyści ze stosowania
Inną, istotną z punktu widzenia użytkowania VPN-u, korzyścią jest możliwość uniknięcia targetowania reklam – logi przechowujące informacje na temat naszej aktywności mogą być sprzedawane instytucjom wykorzystujących je do działań marketingowych.
Korzystając z VPN masz pewność, że dane te nie zostaną użyte – podobnie wygląda kwestia odwiedzania stron, na których nie chcemy pozostawiać śladów swojej bytności – to rozwiązanie ochroni nas przed nimi, ukrywając realny adres IP – jesteś widoczny wyłącznie jako publiczny adres IP usługi VPN, która współdzielona jest z wieloma innymi osobami, a Twoja identyfikacja jest niemożliwa.
Wspomaga to fakt, że przy każdorazowym połączeniu z siecią Twoje IP zmienia się podając różne lokalizacje na świecie.
VPN to także możliwość ominięcia cenzury – charakterystycznej dla niektórych państw – np. Rosji czy Chin. Przebywając w nich tylko użytkowanie szyfrowanego protokołu będzie dla Ciebie szansą na realny dostęp do ogólnoświatowego Internetu – bez Firewalla, który blokuje Google, Social Media czy zagraniczne mediów, jak BBC oraz narzędzia pracy typu Dropbox.
Dodatkowo, VPN służy do omijania blokad terytorialnych – np. chcąc zobaczyć materiał z krajowej TV za granicą lub zyskać dostęp do oferty seriali dedykowanych zagranicznym użytkownikom.
Jakie są inne, możliwe korzyści z używania VPN?
- przedpremierowy dostęp do zasobów – np. gier udostępnianych szybciej w określonym kraju,
- ochrona przed atakami DDoS, czyli tymi na adres IP z wielu miejsc równocześnie – często spotykanymi wśród graczy,
- korzystanie z sieci peer-to-peer, czyli tych umożliwiających pobieranie plików i udostępnianie innym tych, które sam pobrałeś – niestety w wielu przypadkach naruszając prawa autorskie – VPN daje możliwość ukrycia IP i ochrony przed udostępnieniem go odpowiednim służbom,
Na tym etapie pewnie zadajesz sobie wobec tego pytanie: czy VPN jest legalny? Większość krajów, w tym Polska uznaje korzystanie z niego za w pełni dopuszczalne. Zabronione jest to np. w Korei Północnej i Białorusi.
VPN – ile kosztuje?
Kolejnym, zasadnym pytaniem, jest to o koszty VPN – ile to kosztuje albo czy warto używać tych bezpłatnych?
Darmowe VPN-y to z reguły limit transferu, mała ilość serwerów do wyboru, a także ryzyko, że Twoja aktywność w sieci będzie… wykorzystywana przez usługodawcę bezpłatnego rozwiązania.
Ile wobec tego kosztuje płatny VPN i czy tego rodzaju oszczędność jest warta potencjalnego ryzyka? Przy zakupie rocznym to koszt rzędu 10-50 zł na miesiąc.
Jak używać VPN?
Jeśli zdecydowałeś się na zakup takiego rozwiązania, sprawdź, jak z niego korzystać.
- Po wybraniu i opłaceniu określonego VPN-a pobierz oprogramowanie na urządzenia, z którego planujesz go używać – pamiętaj, by zrobić to wyłącznie z oficjalnej strony dostawcy,
- Zaloguj się przy pomocy uzyskanych od usługodawcy danych oraz połącz z VPN, by zmienić IP – najczęściej możesz wybrać serwer, z kraju, który Cię interesuje,
- Twoje IP zostanie zmienione na to, przynależne do serwera z kraju, który wybrałeś – pamiętaj także o tym, że VPN-a możesz używać na kilku urządzeniach np. na telefonie i laptopie, a ich limit określa Twój pakiet.
Pamiętaj o tym, że możesz używać VPN-a zawsze lub w konkretnych sytuacjach – np. podczas łączenia się z niezabezpieczoną siecią. Jeśli zdecydujesz sie na stosowanie go stale musisz liczyć się z tym, zmianie może ulec przepustowość Twojej sieci – zwykle Internet delikatnie zwalnia.
VPN – na co zwrócić uwagę wybierając odpowiedni?
Wybierając VPN zwróć uwagę na następujące kwestie:
- zbieranie logów – jeśli zależy Ci na prywatności wybierz dostawcę, który nie zbiera logów, czyli informacji na temat aktywności w sieci – to, czy je gromadzi możesz sprawdzić w polityce prywatności usługodawcy,
- transfer danych – to szczególnie ważne, kiedy planujesz używać VPN do korzystania z zagranicznych serwisów typu Netflix – jeśli jest ma limit pobieranych danych, może okazać się, że nie wystarczy na zbyt długo,
- ilość urządzeń – sprawdź jak wiele urządzeń jednocześnie może korzystać z Twojego VPN-a. Oczywiście możesz łączyć się z nim za pośrednictwem routera – wówczas sprzęty podłączone do sieci WiFi będą traktowane jak jedno urządzenie, nie eliminuje to jednak problemu używania VPN przez kilka urządzeń poza domem, gdy bazują one na sieci operatora,
- szybkość – zwróć uwagę na to czy dostawca nie ogranicza szybkości transferu – może to wpłynąć na szybkość działania Twojej sieci,
- ilość serwerów – zwróć uwagę na to, ile, i w jakich krajach zlokalizowanych, serwerów posiada firma dostarczająca VPN – im jest ich więcej tym lepiej. Pamiętaj także, by sprawdzić czy VPN posiada serwery zlokalizowane w Polsce,
- kraj dostawcy – sprawdź, jakiego kraju jurysdykcji podlega dostawca VPN – to tego kraju służby będą mieć prawo domagania się informacji na temat Twojej aktywności np. zmuszając dostawcę do rozpoczęcia zbierania logów – pełne bezpieczeństwo zapewniają kraje typu Szwajcaria czy Seszele,
- oprogramowanie – sprawdź czy VPN udostępnia dedykowane aplikacje na wszystkie systemy, z których korzystasz – np. iPada i komputer Windows,
- gwarancja – większość firm oferujących VPN pochodzi spoza UE i nie musi oferować możliwość zwrotu lub gwarancji – sprawdź więc czy dostawca daje możliwość rezygnacji w przypadku niezadowolenia z usługi,
- szyfrowanie – zwróć uwagę na to, jakimi algorytmami szyfrowane są VPN-y – im wyższa liczba bitów w nazwie, tym bardziej bezpieczne szyfrowanie – najlepsze będą więc te z końcówką 256,
- protokół – najczęściej używane protokoły to OpenVPN, IPSec/IKEv2, Wireguard – zapewniają one wysoki poziom bezpieczeństwa, za mało bezpieczne uznawane są z kolei WL2TP/IPSec lub PPTP.
Jaki VPN wybrać?
Wybór odpowiedniego VPN jest bardziej skomplikowany niż mogłoby się wydawać – pod uwagę należy wziąć wiele czynników.
Polecamy 3 naszym zdaniem najlepsze VPN-y, które powinny spełniać wszystkie podstawowe funkcje, których oczekujesz.
L.p. | Nazwa dostawcy | Zalety |
1. | Surfshark VPN | 3200 serwerów w 100 krajachtryb incognito – brak rejestrowania połączeń, blokowanie reklam, trackerów i złośliwego oprogramowaniamożliwość zmiany nie tylko IP, ale i fizycznej lokalizacji GPS w Androidziekorzystanie z dwóch serwerów jednocześnie – dla jeszcze większego bezpieczeństwa |
2. | NordVPN | ponad 5000 serwerów w 59 krajachsiedziba w Panamie poza obowiązywaniem “Sojuszu Czternaściorga Oczu:funkcja blokowania reklam i ochrony przed złośliwym oprogramowaniem oraz rozszerzenia dla Chrome, Firefox i aplikacja dla Amazon Fire TVopcja zatrzymania aplikacji mogących zniszczyć tunel VPNwyszukiwanie serwera po planowanej aktywności – np. amerykańskich serwerów do oglądania Netflixa |
3. | CyberGhost | 7600 serwerów w 91 krajachsiedziba w Rumunii poza obowiązywaniem “Sojuszu Czternaściorga Oczu”opcja dopasowywania tunelu VPN do aktywnościfunkcja ochrony sieci WiFi np. przed mechanizmami śledzącymifunkcja kompresji danych i możliwość zmiany sposobu łączenia na HTTP z HTTPs |
Dlaczego warto zainwestować w VPN?
VPN to skuteczna forma ochrony bezpieczeństwa i prywatności w sieci. Prócz podstaw, jak skomplikowane hasła czy program antywirusowy, VPN podnosi poziom bezpieczeństwa naszego sprzętu a przy tym chroni przed mechanizmami śledzącymi.
I choć nie wyeliminuje wszystkich problemów – z całą pewnością będzie niedrogą i mało angażującą, dobrą inwestycją, zabezpieczającą codzienne surfowanie w sieci każdego urządzenia.